Werken aan de verduurzaming van Nederland

Motor van duurzame innovatie

Op Cleantech Park Arnhem speelt milieudienstenbedrijf Veolia een cruciale rol in de energietransitie. Als lokale leverancier van water en energie zet het bedrijf forse stappen richting een duurzame toekomst. Sinds 2014 is Veolia verantwoordelijk voor de levering van alle essentiële faciliteiten op Cleantech Park Arnhem: van elektriciteit en stoom tot koel- en proceswater. Als eigenaar van de energiecentrale en waterzuiveringsinstallatie voorziet Veolia de bedrijven op het park van stoom, elektriciteit, warmte, koeling, perslucht en gedemineraliseerd water. Daarmee heeft Veolia de bijzondere positie van zowel huurder als leverancier.

De complexe en essentiële infrastructuur is volledig afgestemd op de industriële gebruikers. Door collectieve energie- en waterzuiveringsoplossingen kunnen huurders profiteren van schaalvoordelen en mogelijk lagere operationele kosten dan wanneer ze dit individueel zouden regelen. “Je zou kunnen zeggen dat we hier een klein, op zichzelf staand landje beheren,” zegt Jan Lenstra, sinds 2 jaar CEO van Veolia Nederland: “We leveren energie, zuiveren afvalwater, beheren netwerken – en dat allemaal op een afgesloten terrein, op maat afgestemd op de behoeften van de huurders op het park.”

Schoon hout

De verduurzaming op Cleantech Park Arnhem is zichtbaar én voelbaar en gaat hand in hand met die van Veolia. Zo wordt restwarmte die voorheen verloren ging, omgezet in een warmtenet waarmee nu een groot deel van het park wordt verwarmd. Daarnaast investeerde Veolia in een biowarmte-installatie – een tussenstap richting volledig gasloos opereren. Deze installatie, die schoon (snoei)hout uit regionaal bos- en parkbeheer als brandstof gebruikt, vermindert de CO₂-uitstoot met ongeveer 20.000 ton per jaar en verlaagt het aardgasverbruik. De opgewekte stoom, warmte en elektriciteit voorzien in de basisbehoeften van de bedrijven op het terrein.

Een volgende duurzame ambitie: de overstap naar meer elektrische opwekking. “Volgens een brief van minister Wiebes uit 2018 behoren we tot de top 25 gasverbruikers van Nederland,” vertelt Lenstra. “Maar we kunnen niet overstappen op een duurzame oplossing als die de continuïteit van onze dienstverlening in gevaar brengt. Daarom werken we toe naar een hybride systeem. Zodra we van Liander de garantie krijgen dat er voldoende netcapaciteit beschikbaar is, gaan we bouwen,” aldus Lenstra. “Dat zou begin 2027 realiteit kunnen zijn.”

Slimme meters

Sinds de overname in 2010 werkt Veolia steeds meer data-gedreven. Digitalisering speelt een belangrijke rol in het optimaliseren van de bedrijfsvoering en het realiseren van duurzame oplossingen. Jan Lenstra: “Dankzij continue dataverzameling kunnen onderhoudsmomenten slim worden ingepland, waardoor installaties zo efficiënt mogelijk blijven draaien. Hierdoor wordt stilstand geminimaliseerd en kunnen we piekbelastingen beter opvangen. Met digitalisering kunnen we emissies beter bijhouden en binnen de grenzen van regelgeving bewaken. Door gebruik te maken van voorspellende analyses besparen we niet alleen op onderhoudskosten, maar verhogen we ook de veiligheid – afwijkingen in systemen worden eerder gedetecteerd.
Regelmatige ‘piekmetingen’ zorgen ervoor dat onze installaties voldoen aan strenge eisen en blijven presteren onder zware omstandigheden.”

Slim en circulair denken

Veolia benut haar positie ook om circulaire kansen te grijpen. Afvalwater wordt zo veel mogelijk hergebruikt, met behulp van biologische waterzuivering. Een installatie zuivert het afvalwater op het terrein met behulp van bacteriën die de vervuiling afbreken. Dit proces zorgt ervoor dat het water tot 98% gezuiverd wordt voordat het wordt geloosd op de IJssel. Verder werkt Veolia mee aan innovatieve pilots, zoals met RIFT (Renewable Iron Fuel Technology): “Op het terrein heeft RIFT een proefopstelling kunnen bouwen, zodat zij hun technologie ook in de praktijk kunnen testen”, aldus Lenstra.

Ook op het gebied van afvalverwerking kiest Veolia voor slimme, duurzame oplossingen. Afval dat op het terrein ontstaat, wordt zo veel mogelijk zelf verwerkt. Daarbij wordt gebruikgemaakt van een transportoplossing met slechts één elektrisch voertuig, wat bijdraagt aan het beperken van CO₂-uitstoot. Deze manier van denken en handelen – slim, circulair en toekomstgericht – is typerend voor de rol die Veolia wil vervullen binnen de industrie en de energietransitie.

Samenwerking

Een van de krachtigste wapens in de duurzaamheidsstrategie is samenwerking. Zo werkt Veolia nauw samen met het parkmanagement van Cleantech Park Arnhem en met huurders als RIFT (Iron Fuel Technology™). “Met grote bedrijven als Nouryon proberen we onze onderhoudstops op elkaar af te stemmen, zodat de impact op de productieprocessen minimaal is. Afstemming is hierbij cruciaal, want als de stroom- of stoomvoorziening uitvalt, staat zomaar een hele fabriek stil.”

Wel spreekt Jan Lenstra de ambitie uit om wat beter zichtbaar te zijn: “We zouden beter en duidelijker moeten communiceren wat we hier allemaal doen. We werken al lang niet meer met de installaties uit 2014, laat staan die uit 1942. We investeren elk jaar gemiddeld 1 miljoen in het moderniseren en optimaliseren van onze installaties, om de efficiëntie en betrouwbaarheid structureel te verbeteren.”

Clean en green

Gemeente Arnhem en de Omgevingsdienst volgen de innovaties op het park met interesse en nemen deze mee in hun eigen duurzaamheidsbeleid. Voor Veolia is het doel helder: Cleantech Park Arnhem moet het toonbeeld worden van duurzame, betrouwbare energievoorziening. De route naar een toekomst zonder aardgas wordt zorgvuldig en gefaseerd afgelegd. Met investeringen in hybride systemen, restwarmtebenutting, elektrificatie en innovatieve technologieën als ijzerpoederverbranding laat Veolia zien hoe industrie en duurzaamheid hand in hand kunnen gaan. “We garanderen een zo duurzaam mogelijke energievoorziening met de best beschikbare technieken. Als we stoom elektrisch kunnen opwekken en daarbij onze ook continuïteit garanderen, zetten we een enorme stap,” besluit Lenstra.